Charytatywne

24-karatowe złoto - jaka to próba i czy może być większa?

Próba złota 24 karaty - ile to złota i czy można mieć coś większego np. 25 karatów

 

Wśród wielu odmian złota najczystsze jest 24-karatowe złoto. Ale co to właściwie oznacza? Czy naprawdę jest to najczystsza forma złota, jaką można osiągnąć? A może istnieje coś jeszcze bardziej doskonałego? W tym artykule rozwiejemy wszelkie wątpliwości i przy okazji zdradzimy kilka ciekawostek o tym niezwykłym metalu. Gotowi? Zanurzmy się w złotym świecie!

Alior Bank

Co oznacza 24-karatowe złoto?

Zacznijmy od podstaw. Karat to jednostka używana do określenia czystości złota. 24 karaty oznaczają, że złoto jest w 99,9% czyste. To najwyższa karatowa możliwa próba złota.

W świecie jubilerskim próby złota mierzy się w karatach. Próba 24K to 999 w systemie tysięcznym. Oznacza, że na 1000 jednostek metalu aż 999 to złoto.

Karaty to miara czystości złota. Im więcej karatów, tym czystsze złoto. W skali karatowej 24 karaty to maksimum. Oznacza to, że złoto jest praktycznie czyste, bez domieszek. Taka próba wynosi 99,9% czystego złota. Reszta (te 0,1%) to zazwyczaj śladowe ilości innych metali.

Dla porównania:

  • 24 karaty - 99,9% złota, reszta to inne metale,
  • 18 karatów - 75% złota, 25% domieszek,
  • 14 karatów - 58,5% złota, reszta to dodatki,
  • 9 karatów - tylko 37,5% złota.

Ciekawostka: Słowo "karat" pochodzi od nasion drzewa karobowego (szarańczyn strąkowy). W starożytności używano ich jako jednostki wagi, bo były zaskakująco jednorodne. Z czasem karaty przekształciły się w miarę czystości metali szlachetnych. Więcej o tym pisaliśmy w artykule: Karaty złota, czyli jak patrzeć na wybite próby złota.

 

Czy złoto może być bardziej czyste?

Nie. 24-karatowe złoto to maksymalna czystość. Nie istnieje coś takiego jak 25-karatowe złoto. Ale uwaga! Niektórzy sprzedawcy reklamują "superczyste" złoto, twierdząc, że ma np. 99,99% czystości. To wciąż 24K, choć w praktyce różnica jest mikroskopijna.

W laboratoriach można teoretycznie uzyskać jeszcze czystsze złoto, np. 99,999%. Takie złoto określa się czasem mianem "ultraczystego" lub "technologicznego". Jest to jednak bardziej ciekawostka niż coś, co miałoby realne zastosowanie w jubilerstwie czy przemyśle. Jego czystość jest wykorzystywana głównie w badaniach naukowych.

Nawet najbardziej wymagający inwestorzy nie odczują różnicy między złotem 99,9% a 99,99%. Różnica ta jest niemal niewidoczna i nie wpływa na wartość złota.

Poranek

Dlaczego nie wszystko jest z czystego złota?

24-karatowe złoto jest piękne, ale ma wadę - jest miękkie. Łatwo się zgina, rysuje i odkształca. Dlatego biżuteria czy monety często wykonuje się z mieszanki złota z innymi metalami, jak srebro, miedź czy pallad.

Dodatki te nie tylko zwiększają trwałość, ale też pozwalają na eksperymentowanie z kolorami. Na przykład domieszka miedzi nadaje złotu ciepły, czerwonawy odcień, znany jako złoto różowe. Z kolei domieszka palladu sprawia, że złoto staje się białe, czyli popularne "białe złoto". Takie stopowe warianty są bardziej praktyczne w codziennym użytkowaniu i mniej podatne na uszkodzenia.

Na przykład złoto 18-karatowe (próba 750) zawiera 75% złota i 25% innych metali. Jest twardsze i bardziej odporne na uszkodzenia. Dlatego zegarki, pierścionki czy bransoletki częściej są wykonane właśnie z takich stopów. Co ciekawe, taki skład pozwala też na bardziej skomplikowane projekty jubilerskie, bo twardsze złoto łatwiej utrzyma drobne detale i oprawy kamieni szlachetnych.

Podsumowując, czyste złoto jest piękne, ale ze względów praktycznych stopowe wersje są bardziej uniwersalne. Dzięki temu złoto, w różnej postaci, sprawdza się zarówno jako element biżuterii, jak i inwestycja.

sztabki złota

 

Ciekawostki o 24-karatowym złocie

Największa sztabka na świecie ze złota waży aż 250 kilogramów i jest wykonana z czystego złota. Jej próba to 999,9 czyli 99,99% czyli 24 karaty. Sztabka ma 19,5 cm szerokości, 40,5 cm długości i 16 cm wysokości. Wytopiona została w 2005 roku i obecnie znajduje się w muzeum w Japonii.

Kolosalne rezerwy. Najwięcej złota przechowuje Fort Knox w USA. Ile dokładnie? To tajemnica, której Amerykanie pilnie strzegą. Oficjalnie mówi się o 4 175 tonach złota, ale istnieją teorie spiskowe, że jego ilość może być znacznie mniejsza. Jedno jest pewne - to jeden z najlepiej strzeżonych budynków na świecie.

Złote Oscarowe statuetki. Nagrody Akademii Filmowej, czyli popularne Oscary, są pokrywane 24-karatowym złotem. Pod spodem jest stop cyny, a całość waży 3,9 kg. Wysokość? 34 cm.

24 karaty złota to inaczej 99,9% (próba 999) złota jak i 99,99% (próba 999,9). Nie ma próby złota 1000.

Karaty złota to nie karaty diamentów. Karaty w złocie oznaczają ile jest "złota w złocie". Sztabka złota może ważyć 500 gram i mieć 24 karaty, jak też ważyć 250 gram i też mieć 24 karaty złota. W diamentach karat to waga diamentu. Tam jeden karat to 200 miligramów czyli 0,2 gram.

 

Czy można zrobić sztuczne złoto?

W 1980 roku Glenn Seaborg faktycznie zbliżył się do spełnienia marzeń alchemików. W laboratorium Lawrence’a Berkeleya przeprowadził eksperyment, w którym transmutował kilka tysięcy atomów bizmutu-209 w złoto. Wykorzystał do tego akcelerator cząstek. Proces polegał na bombardowaniu atomów bizmutu jądrami węgla i neonu poruszającymi się z prędkością bliską prędkości światła.

Seaborg usunął z jądra bizmutu 12 nukleonów - cztery protony i osiem neutronów - co pozwoliło na zamianę go w złoto. To brzmi jak magia, ale była to czysta fizyka jądrowa. Jednak technika ta miała swoje ograniczenia. Koszty i skomplikowanie procesu sprawiają, że produkcja złota w ten sposób nie ma praktycznego zastosowania. Wytworzenie kilku atomów złota wymagało ogromnych nakładów energii i technologii, co sprawiało, że taka metoda jest droższa niż wartość samego złota.

Seaborg, choć jego metoda była bardziej naukową ciekawostką niż praktycznym rozwiązaniem, zbliżył się do idei legendarnego Kamienia Filozoficznego. Czyli substancji, o której marzyli średniowieczni alchemicy, wierząc, że zamienia metale nieszlachetne w złoto.

Zapraszamy również do zapoznania się z naszymi pozostałymi artykułami:

Poranek