Jakie jest obecnie ryzyko prowadzenia małej firmy?

Własna firma - marzenie, które może kosztować więcej, niż się wydaje

 

Jeszcze do niedawna wielu ludzi wierzyło, że założenie własnej firmy to prosty sposób na wolność finansową, czasową, życiową. Bycie "na swoim" kojarzyło się z niezależnością, możliwością robienia tego, co się kocha, i brakiem szefa nad głową. I choć część z tych przekonań wciąż ma swoje uzasadnienie, to rzeczywistość szybko weryfikuje optymizm początkujących przedsiębiorców.

Bo czy prowadzenie małej firmy faktycznie jest dzisiaj tak atrakcyjne, jak by się mogło wydawać? Czy rynek rzeczywiście daje równe szanse każdemu, kto ma pomysł i odwagę? A może to trochę jak gra na poziomie trudnym, gdzie zasady co chwilę się zmieniają, przeciwnicy są coraz szybsi, a błędy kosztują realne pieniądze?

W tym artykule przyjrzymy się najważniejszym zagrożeniom, jakie obecnie czyhają na osoby prowadzące (lub planujące założyć) mały biznes. Nie po to, by zniechęcać, ale po to, by mówić uczciwie. Bo dobra decyzja to taka, która opiera się na wiedzy, a nie tylko entuzjazmie i internetowych cytatach motywacyjnych.

 

Rynek pełen pułapek - nie tylko inflacja

Jeszcze kilka lat temu wiele osób z entuzjazmem rzucało się w wir przedsiębiorczości. Mała kawiarnia, salon fryzjerski, sklep internetowy, usługi mobilne - wszystko wydawało się możliwe, wystarczyło mieć dobry pomysł i odwagę. Dziś jednak samo posiadanie pomysłu to za mało. Otoczenie rynkowe zmienia się jak w kalejdoskopie i niestety, niekoniecznie na korzyść drobnych biznesów (Business).

Inflacja to słowo odmieniane przez wszystkie przypadki, ale to tylko wierzchołek góry lodowej. Wzrost kosztów energii, czynszów, materiałów, wynagrodzeń, to wszystko bezpośrednio wpływa na marże i rentowność. Czy można to w ogóle przewidzieć? Teoretycznie tak, ale praktyka pokazuje, że nawet najbardziej dokładne kalkulacje potrafią w ciągu kilku miesięcy stracić sens.

 

Konkurencja na sterydach - czy mali mają jeszcze szansę?

Wielkie korporacje mają budżety na reklamy, sztaby analityków, systemy lojalnościowe, sztuczną inteligencję i dane o klientach. Mały przedsiębiorca często prowadzi księgowość, marketing i obsługę klienta jednocześnie, z przerwą na pranie i odbiór dzieci ze szkoły. Czy w tej sytuacji można mówić o uczciwej konkurencji?

Weźmy przykład lokalnego sklepu spożywczego. Jeśli nie jest w jakimś specyficznym miejscu albo nie oferuje unikalnych produktów - przegrywa z siecią dyskontów, które kuszą cenami i aplikacjami z kuponami. Sklep internetowy? Ma trudniej niż kiedykolwiek, bo musi konkurować z gigantami jak Amazon czy Allegro, gdzie wszystko jest "dostępne od ręki" i z darmową dostawą.

W tej sytuacji ważne staje się znalezienie niszy albo czegoś, czego nie da się łatwo skopiować - emocji, autentyczności, historii, doświadczenia zakupowego. Ale czy każdemu starczy sił i środków finansowych (Finanzen), żeby to stworzyć?

 

Zmiany w prawie - codzienność na ruchomych piaskach

Dla dużych firm zmiany przepisów to problem do przekazania księgowym i prawnikom. Dla małych to często stres, nieprzespane noce i niepewność, czy wszystko zostało dobrze zinterpretowane. Zmiany w podatkach, obowiązkach pracowniczych czy obowiązkach raportowania pojawiają się z taką częstotliwością, że nawet zawodowi doradcy czasem łapią się za głowę.

Przykład? Przedsiębiorcy z sektora usług czy gastronomii, którzy muszą na bieżąco dostosowywać się do nowych przepisów dotyczących systemów fiskalnych, cyfrowego raportowania czy ochrony danych. Czasami zmiany wchodzą w życie bardzo szybko, a ich interpretacja bywa niejednoznaczna. Choć formalnie informacje są dostępne wcześniej, to w praktyce wiele firm dowiaduje się o szczegółach dopiero na ostatnią chwilę co prowadzi do chaosu i stresu.

To wszystko sprawia, że prowadzenie działalności przypomina balansowanie na linie zawieszonej nad przepaścią ... tylko że nikt nie daje kasku ani siatki bezpieczeństwa.

 

Technologia nie czeka - a Ty?

Nie da się ukryć - technologia zmienia wszystko. Sposób, w jaki klienci szukają usług, jak kupują, jak się komunikują. Jeśli firma nie ma strony internetowej, profilu w mediach społecznościowych, recenzji w Google i systemu rezerwacji online to tak, jakby nie istniała. A przecież jeszcze kilka lat temu wystarczała zwykła wizytówka i numer telefonu na drzwiach.

Czy każdy właściciel firmy musi teraz znać się na algorytmach, SEO, UX i AI? W idealnym świecie nie. W rzeczywistości, trochę musi. Bo jeśli tego nie zrobi, zostanie zepchnięty na margines przez tych, którzy potrafią się lepiej zaprezentować.

I to nie znaczy, że mały przedsiębiorca ma stworzyć aplikację mobilną z funkcją rozpoznawania twarzy, ale dobrze by było, gdyby chociaż wiedział, że jego klienci wolą formularz online od dzwonienia o 22:00.

 

Psychologia przedsiębiorcy - ile stresu można unieść?

Na koniec coś, o czym mówi się zdecydowanie za mało: psychiczne obciążenie właściciela małej firmy (Unternehmen). W przeciwieństwie do etatowca, który po 16:00 zamyka laptopa i bierze głęboki oddech, przedsiębiorca żyje firmą 24/7. Budzi się z myślą o fakturze, zasypia z kalkulacją kosztów, a w weekend i tak sprawdza maila, bo "może klient coś napisał".

Stres, niepewność, ciągła odpowiedzialność i poczucie samotności w decyzjach - to wszystko prędzej czy później zbiera swoje żniwo. A przecież nie o to miało w tym wszystkim chodzić. Miała być wolność, pasja, niezależność.

Według badań, aż 60% małych przedsiębiorców doświadcza wypalenia zawodowego w ciągu pierwszych trzech lat prowadzenia działalności. Co gorsza, większość z nich nie szuka pomocy, bo "nie mają czasu".

 

Nowy biznes - więcej odwagi czy więcej ryzyka?

Zakładanie nowego biznesu jeszcze nigdy nie było tak łatwe i jednocześnie tak trudne. Łatwe, bo rejestracja działalności zajmuje dziś dosłownie kilkanaście minut, a dostęp do darmowych narzędzi, kursów online i inspiracji z całego świata jest na wyciągnięcie ręki. Trudne, bo sam start to dopiero początek, a przetrwanie pierwszych miesięcy okazuje się często większym wyzwaniem, niż się wydaje.

Nowy biznes musi mierzyć się z wyjątkowo kapryśnym rynkiem. Klienci są bardziej wymagający, konkurencja czai się za każdym rogiem, a budżety reklamowe dużych graczy potrafią przytłoczyć każdą próbę wybicia się z tłumu. Mało tego, wiele pomysłów, które jeszcze 5-10 lat temu były strzałem w dziesiątkę, dziś wydają się przebrzmiałe. Ktoś planuje otworzyć kolejny sklep z ubraniami online? Powodzenia, o ile ma budżet na promocję większy niż same zapasy magazynowe.

Aby biznes wystartował z sukcesem, potrzeba dziś czegoś więcej niż entuzjazmu. Potrzeba realnej potrzeby rynkowej, dopasowanego modelu działania, umiejętności liczenia i odporności psychicznej. Warto pamiętać, że nowy biznes rzadko kiedy przynosi zyski od pierwszego dnia. Najczęściej przez pierwsze miesiące "uczy się" rynku, klientów, błędów.

Czy zatem to zły czas na otwieranie firmy? Niekoniecznie. To po prostu czas dla tych, którzy nie rzucają się na głęboką wodę bez pompy ratunkowej. Dobry biznes wciąż ma szansę na sukces, pod warunkiem, że jego właściciel patrzy dalej niż tylko na logo i nazwę firmy.

 

A może ... mimo wszystko warto?

Czy po tym wszystkim można jeszcze komuś polecić prowadzenie własnej działalności? Z jednej strony tak, bo pomimo wszystkich trudności, wiele osób wciąż uważa, że to najlepsze, co im się przytrafiło. Daje swobodę decyzji, poczucie tworzenia czegoś własnego, a czasem też więcej zarobków niż etat. Ale żeby było warto, trzeba wejść w to z otwartymi oczami.

Nie ma już "łatwego biznesu". Jest tylko mądry, dopasowany do realiów, reagujący szybko i uczący się cały czas. Potrzebna jest cierpliwość, plan awaryjny, zdrowy rozsądek i świadomość, że nie wszystko zależy od nas. Wiele czynników jest zewnętrznych i nieprzewidywalnych jak zmiany podatkowe czy globalne kryzysy.

Ale jedno pozostaje niezmienne: to, co naprawdę działa, to zaufanie klientów. I jeśli uda się je zbudować wtedy nawet trudne czasy nie są końcem, a jedynie kolejną lekcją.