Spis treści
Dane z raportu „Polak Inwestor 2024” pozwalają zobaczyć, jak zmieniają się nawyki finansowe Polaków, jakie aktywa dominują w ich portfelach oraz jakie bariery nadal utrudniają im wejście na ścieżkę systematycznego budowania majątku. Analiza, oparta na odpowiedziach blisko 1300 osób, pokazuje nie tylko strukturę inwestycji, ale również motywacje, obawy i oczekiwania, które w praktyce kształtują sposób zarządzania pieniędzmi w polskich gospodarstwach domowych. Dane stanowią interesujący punkt odniesienia dla osób, które chcą zrozumieć, jak wyglądają nawyki inwestycyjne w naszym.
Czego się obawiamy i co nas powstrzymuje przed inwestowaniem
Raport jasno pokazuje, że główną barierą stojącą na drodze do inwestowania pozostaje brak wolnych środków. Aż dwie trzecie osób, które nie inwestują, wskazuje, że powodem jest niedostateczny poziom oszczędności, który nie pozwala im na myślenie o inwestycjach. Kolejnym czynnikiem jest brak wiedzy – połowa nieinwestujących przyznaje, że nie czuje się kompetentna, aby samodzielnie podejmować decyzje inwestycyjne.
Strach przed stratą, tak często spotykany w polskiej kulturze finansowej, również pozostaje istotnym ograniczeniem. Około jedna trzecia respondentów deklaruje, że obawia się błędnych decyzji, a jedna piąta – że paraliżuje ich konieczność podejmowania decyzji w warunkach niepewności.
W praktyce oznacza to, że wielu Polaków nawet nie rozpoczyna inwestowania, mimo że deklaruje chęć zabezpieczenia przyszłej emerytury czy ochrony oszczędności przed inflacją. Co więcej, bariery te mają wyraźny wymiar edukacyjny. Zarówno inwestorzy, jak i osoby stroniące od inwestycji, wskazują, że najbardziej potrzebują prostych, przystępnych materiałów edukacyjnych oraz niskich progów wejścia.
Przykładowo, młoda osoba zaczynająca pracę zawodową, która dysponuje ograniczonym budżetem, może skutecznie przełamać swoje obawy dzięki produktom o niskiej barierze wejścia – np. obligacjom detalicznym lub funduszom ETF pozwalającym na systematyczne inwestowanie mniejszych kwot. Jednak raport podkreśla, że do takiego działania potrzebna jest przede wszystkim edukacja i wsparcie informacyjne.
W jakie aktywa inwestujemy najczęściej
Kluczowym spostrzeżeniem raportu jest wyraźna dominacja tradycyjnych instrumentów, takich jak obligacje skarbowe czy lokaty. Zdecydowana większość badanych ma lub miała kontakt z tymi produktami – odpowiednio 57% deklaruje posiadanie lokat, a niewiele mniej inwestowało w obligacje skarbowe. To naturalna odpowiedź na lata podwyższonej inflacji i rosnącej niepewności makroekonomicznej, które w ostatnich latach skłaniały inwestorów do poszukiwania rozwiązań bezpiecznych i przewidywalnych.
Nieco mniej popularne, choć wciąż istotne, pozostają akcje notowane na GPW. Około 30% badanych deklaruje, że inwestowało w polskie spółki, co wskazuje na stabilny poziom zainteresowania rynkiem kapitałowym, choć z wyraźnie mniejszą dynamiką niż w okresach hossy.
Jednocześnie wśród 21% respondentów pojawiają się kryptowaluty. Mimo, że jest to segment obarczony dużą zmiennością to zainteresowanie cyfrowymi aktywami jest zauważalne zwłaszcza wśród młodszych respondentów, bardziej otwartych na nowe technologie i nowe instrumenty finansowe. Oczywiście jest to wymagający rynek, gdzie koniecznie jest śledzenie doniesień i kursów, choćby Ripple, wyrażonego jako xrp usd.
Kim jest współczesny polski inwestor
Z raportu wynika, że przeciętnymi polskimi inwestorami są osoby dobrze wykształcone – ponad połowa respondentów deklaruje wykształcenie wyższe, a 30% ukończyło kierunki techniczne. W grupie tej dominują osoby aktywne zawodowo, często zajmujące stanowiska specjalistyczne lub menedżerskie. Ponad połowa badanych inwestuje regularnie, choć równie duża grupa robi to nieregularnie, polując na pojawiające się okazje.
Wciąż widoczna jest również istotna przewaga inwestorów z większych miast, gdzie dostęp do informacji, produktów inwestycyjnych i edukacji finansowej jest szerszy. Jednocześnie raport potwierdza rosnący udział kobiet wśród osób inwestujących co świadczy o wzroście zainteresowania finansami wśród kobiet.
Co istotne, większość inwestorów deklaruje ostrożne podejście do ryzyka. Prawie połowa akceptuje jedynie niewielką stratę, a jedynie co szesnasty jest skłonny podjąć ryzyko dużych strat w zamian za potencjalnie ponadprzeciętne zyski. Ten konserwatyzm przekłada się bezpośrednio na strukturę portfeli, które zdecydowanie częściej budowane są wokół instrumentów o stabilnym charakterze.
Co inwestorzy myślą o sytuacji gospodarczej
Raport analizuje również opinie Polaków dotyczące sytuacji gospodarczej, politycznej i geopolitycznej, które w ostatnich latach stały się jednym z kluczowych czynników determinujących decyzje finansowe. Większość inwestorów pozytywnie ocenia wpływ sytuacji gospodarczej Polski na ich bezpieczeństwo finansowe, jednak ocena sceny politycznej jest znacznie bardziej podzielona.
Co ciekawe, blisko jedna trzecia inwestorów deklaruje, że obecne otoczenie skłania ich bardziej do inwestowania za granicą niż w Polsce. Wynika to m.in. z potrzeby dywersyfikacji, obaw o stabilność systemową oraz rosnącej świadomości globalnych możliwości inwestycyjnych.
Jeśli chodzi o źródła informacji, dominują portale specjalistyczne – to one są wskazywane przez większość aktywnych inwestorów jako najważniejsze miejsce zdobywania wiedzy. Jednocześnie rośnie znaczenie kursów i szkoleń online, które łączą elastyczność z dostępem do praktycznych przykładów i analiz.
Raport pokazuje też, że programy emerytalne takie jak IKE, IKZE czy PPK zyskują coraz większe zainteresowanie wśród inwestorów. Dwóch na trzech badanych uważa, że stanowią one realne wsparcie dla wysokości przyszłej emerytury.
Najważniejsze wnioski
Jak widać, z raportu wyłania się obraz społeczeństwa, które coraz lepiej rozumie znaczenie regularnego inwestowania, choć nadal w wielu przypadkach brakuje mu narzędzi, wiedzy lub odwagi, by wykonać pierwszy krok. Polacy coraz częściej dostrzegają konieczność dywersyfikacji aktywów, rosnącą rolę globalnych rynków oraz potrzebę ochrony majątku przed inflacją. Jednocześnie wciąż dużą wagę przywiązujemy do bezpieczeństwa – dlatego obligacje, lokaty i nieruchomości pozostają fundamentem naszych portfeli.
Materiał ma charakter informacyjny i nie stanowi rekomendacji inwestycyjnej ani porady prawnej czy podatkowej. Inwestowanie wiąże się z ryzykiem utraty części lub całości zainwestowanego kapitału.
Materiał reklamowy.
Dodaj komentarz